نکته ای که باید به آن توجه نمایید این است که استفاده از کود فسفر بالا، برای تمام مراحل رشد گیاه مناسب نیست. درست است که فسفر موجود در این نوع کودها می تواند موجب بهبود رشد ریشه گیاه، فتوسنتز و انتقال انرژی شود. اما، با این حال نیاز گیاه در مراحل مختلف رشد متفاوت است و استفاده نادرست از این نوع کودها می تواند موجب آسیب به گیاه و محصول آن شود. نیاز گیاه به فسفر بر اساس مراحل مختلف رشد به این صورت است:

در مرحله جوانه زنی و رشد ابتدایی گیاه، استفاده از کود فسفر بالا می تواند موجب تقویت و استحکام ریشه شده و رشد و توسعه آن را بهبود ببخشد. در نتیجه گیاه می تواند بهتر آب و مواد مغذی در خاک را جذب نماید و رشد بهتری داشته باشد.
اما در مرحله رویشی، گیاه بیشتر به نیتروژن نیاز دارد تا بتواند به خوبی رشد کند و ساقه و برگ های قوی تشکیل دهد. استفاده بیش از حد انواع کودهای فسفر بالا در این مرحله منجر به اختلال در رشد گیاه می شود.
مجددا در مرحله گلدهی و میوه دهی گیاه، استفاده از انواع کودهای فسفر بالا اهمیت می یابد. چرا که فسفر موجود در این کودها می تواند به تشکیل گل و میوه کمک نماید. در واقع، استفاده از کود فسفر بالا در این مرحله موجب بهبود کیفیت محصول و میوه گیاه می شود.
بنابراین، استفاده از انواع کودهای فسفر بالا، باید با دقت بیشتری همراه باشد. می بایست کوددهی با برنامه ریزی های دقیق تر و بر اساس نیاز گیاه در مراحل مختلف رشد، انجام شود.

هنگامی که میخواهید بین کود های پودری، جامد و مایع انتخاب کنید، مهمترین نکته ای که باید به آن توجه شود، میزان و سرعت جذب مواد مغذی مورد نیاز گیاه است. مهمترین مزایایی که کود مایع نسبت به کودهای جامد دارد، سرعت نفوذ بالای آنها است. در ادامه به برخی از مزایای کلیدی کود مایع اشاره خواهیم کرد:
استفاده از کود مایع بسیار مقرون به صرفه است. چراکه این کود ها در مدت زمان کم، نیاز گیاه را به صورت کامل برطرف می کنند.
استفاده از کود مایع بسیار آسان است و به نیروی کار زیاد و تجهیزات خاصی نیاز ندارد. این کود به صورت یکسان و مساوی در سطح خاک پخش شده و تمام مواد مغذی را به گیاهان، درختان و محصولات کشاورزی می رساند.
مهمترین مزایای کود مایع اثر گذاری سریع آن است. این کود بلافاصله بعد از نفوذ به خاک کار خود را آغاز کرده و شما می توانید نتایج را روی گیاه مشاهده کنید.
کود مایع باعث کاهش آلودگی های موجود در خاک و رشد بهتر ریشه و راندمان گیاه خواهد شد.
این کود با افزایش مقامت گیاه در برابر شرایط نا مساعد جوی میشود. از همین رو گیاه در زمستان مقاومت و استحکام بیشتری خواهد داشت.
کود های مایع حاوی مواد آلی و معدنی مفید برای رشد، افزایش راندمان و عملکرد گیاه است.

کودهای میکرو عمدتا حاوی عناصر ریز مغذی آهن، مس، منگنز، روی و بر می باشند که این میکرو المنت ها برای گیاهان بسیار ضروری است. کود میکرو به سرعت، کمبود عنصر غذایی مورد نظر در گیاه را برطرف می‌کند. در زیر، تعدادی از انواع کودهای میکرو را بررسی می‌کنیم:

1. کود میکرو آهن (Fe):
آهن در فعالیت کلروفیل های گیاه و رشد ریشه نقش مهمی دارد. کمبود آهن می ‌تواند باعث لکه‌ هایی با رنگ غیرطبیعی در برگ‌ ها، روشن شدن برگ های جدید، کاهش فعالیت کلروفیل و رشد نامناسب گیاهان شود. کود میکرو آهن معمولا به صورت پودر یا محلول قابل اسپری در بازار موجود است.

2. کود میکرو روی (Zn):
روی نقش مهمی در فعالیت آنزیم ‌ها، تنظیم رشد و توسعه ریشه دارد. کمبود روی می ‌تواند باعث کاهش عملکرد گیاهان و رشد ضعیف گیاه شود. در واقع با کمبود روی گیاه نمی تواند آب و مواد غذایی دریافتی از ریشه را به صورت مناسب به برگ ها و گل های گیاه انتقال دهد.

3. کود میکرو منگنز (Mn):
منگنز نقش مهمی در فتوسنتز، تنظیم رشد گیاهان و تولید انرژی دارد. کمبود منگنز می ‌تواند باعث زردی و لکه ‌های قهوه‌ای در برگ‌ ها، عدم تشکیل ریشه قوی، تغییر در رنگ گل ها، کاهش تولید کلروفیل و کاهش عملکرد گیاهان شود.

4. کود میکرو مس (Cu):
مس نقش مهمی در فعالیت آنزیم ‌ها، تنظیم رشد و توسعه سلول ‌ها دارد. کمبود مس می ‌تواند به رشد نامناسب گیاهان و علائم کمبود مس مانند لکه‌ های قهوه‌ای در برگ‌ ها و بیماری ‌های مرتبط با مس منجر شود.

5. کود میکرو بور (B):
بور نقش مهمی در تنظیم رشد ریشه ‌ها، تشکیل و نمو سلول ‌ها و جذب عناصر غذایی دارد. کمبود بور می ‌تواند باعث کاهش رشد نمو گیاهان، تغییر رنگ و شکل برگ‌ ها و کاهش عملکرد گیاهان شود.

 https://sepaneh.com/fertilizers/micro-fertilizer

کلسیم به حفظ استحکام دیواره های سلولی گیاه کمک خواهد کرد. همچنین این عنصر میتواند در زمان آسیب دیدگی یا استرس وارد عمل شده و به ترمیم گیاه کمک کند. کلسیم از طریق سیستم آوندی گیاه به ناحیه آسیب دیده می رسد و با تقویت کردن آن نقطه گیاه ترمیم می شود. از طرفی نیتروژن یکی از حیاتی ترین عنصر ها برای فتوسنتز و جذب اسید های آمینه گیاهان است. در واقع بدون نیتروژن گیاهان نمی توانند نور خورشید را به مواد مغذی برای رشد تبدیل کنند.

اثر نیترات کلسیم بر روی پیشگیری و مقابله با بیماری ها
نیترات کلسیم به گیاهان کمک میکند تا عوامل استرس زای (تنش‌ها) محیطی را بهتر تحمل کنند. این عوامل استرس زا شامل: بی آبی یا کم آبی، گرما، بیماری ها و... هستند. کلسیم نیترات با قوی کردن سلول های تشکیل دهنده گیاهان باعث قوی تر شدن گیاه در برابر بیماری ها و حشرات می شود. علاوه بر این دیوار سلولی مستحکم باعث کاهش بیماری و خرابی میوه و سبزیجات بعد از برداشت نیز می شود. این ریز مغذی با حفظ رطوبت و آب داخل محصول می تواند ورود پاتوژن ها به گیاه را کاهش دهد. کلسیم نیترات همچنین میتوان تحمل خشکسالی گیاه را با تنظیم باز و بسته شدن روزنه های روی ساقه و برگ ها بالاتر ببرد.

انتخاب کود مناسب: کود مایع مناسب برای محلول پاشی برگی را انتخاب کنید. برخی کودها به ویژه برای این منظور طراحی شده‌اند.
تهیه محلول: مطابق با دستورالعمل تولید کننده، کود مایع را با آب مخلوط کنید. بهتر است که غلظت مناسبی برای محلول پاشی برگی استفاده کنید تا از سوختگی برگ‌ها جلوگیری شود.
ابزار محلول پاشی: از یک اسپری یا پمپ فشار پایین برای پاشیدن محلول استفاده کنید. اطمینان حاصل نمایید که دستگاه تمیز است و به خوبی کار می‌کند.
زمان مناسب: محلول پاشی را در اوایل صبح یا اواخر عصر انجام دهید تا از تبخیر سریع محلول و سوختگی برگ‌ها در اثر نور مستقیم خورشید جلوگیری شود.
پوشش یکنواخت: محلول را به طور یکنواخت بر روی سطح برگ‌ها بپاشید. به تمام قسمت‌های گیاه از جمله زیر برگ‌ها توجه کنید.

مواد هیومیک ترکیبات آلی طبیعی پیچیده‌ای هستند که در خاک از بقایای گیاهی، با فرآیند هوم‌سازی تشکیل می‌شوند. مواد هوموسی مجموعه پیچیده ای از مواد بی شکل قهوه ای تا تیره رنگ هستند که در طی تجزیه بقایای گیاهی و حیوانی توسط میکروارگانیسم ها، در شرایط هوازی و بی هوازی، در خاک، کمپوست، باتلاق ذغال سنگ نارس و حوضه های آبی منشأ می گیرند. بین ماده آلی خاک و هوموس تفاوت وجود دارد در واقع هوموس یک اصطلاح کلی است که گروهی از مواد هومیک مجزا اما متمایز را توصیف می کند در حالیکه ماده آلی خاک موادی هستند که با سرعت های مختلف در زمین تجزیه می شوند.

اسید فولویک: یک ماده هیومیکی قهوه ای مایل به زرد تا رنگ زرد که در هر شرایط pH در آب محلول است و وزن مولکولی کمی نسبت به هیومیک اسید دارد.
هومین: یک ماده هیومیک سیاه رنگ که در هیچ pH ای از آب محلول نیست، وزن مولکولی بالایی دارد و هرگز در محصولات اسید هیومیک مایع استخراج شده از پایه، یافت نمی شود. هومین ها سیاه رنگ هستند.
اسیدهای هیومیک به عنوان واسطه ای برای انتقال مواد مغذی از خاک به گیاه بسیار مهم هستند زیرا می توانند مواد مغذی را نگه دارند و از شسته شدن آنها جلوگیری کنند. اسیدهای هیومیک به ریشه گیاه متصل می شوند. وقتی به ریشه می رسند، آب و مواد مغذی مورد نیاز گیاه را به همراه می آورند. از آنجایی که اسیدهای هیومیک در همه جا وجود دارند و می توانند به نسبت های مختلف توسط حلال های زیادی استخراج شوند، می‌توان آن‌ها را از منابع متنوع با روش های گوناگون استخراج کرد. کود هیومیک اسید در واقع با فرآوری اسید هیومیک از لجن، بقایای گیاهی و مواد آلی دیگر تولید می‌شود. افزودن سطح مناسب این کود آلی می تواند بازدهی رشد را به طرز چشمگیری افزایش دهد. هیومیک اسید در قالب یک کود شیمیایی پرمصرف با توجه به خواصی که دارد بر روی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تاثیر می‌ گذارد.

استفاده بیش از حد از انواع کود فسفر بالا، علاوه بر اینکه موجب بروز عوارض متعددی در محیط زیست می شود، می تواند سلامت گیاه را نیز به خطر بیندازد. از جمله عوارضی که ممکن است رخ دهد، عبارتند از:

بروز علائم ظاهری در گیاه: مهمترین نشانه استفاده بیش از حد از انواع کودهای فسفر بالا، بروز عوارض ظاهری از جمله تیره و پررنگ تر شدن برگ ها و سوختگی حاشیه یا نوک برگ ها است. علاوه بر این، وجود فسفر بیش از حد مورد نیاز گیاه، تاثیر معکوس خواهد داشت و موجب کاهش تعداد و کیفیت گل ها و میوه های گیاه نیز می شود.
کاهش بهره وری و رشد گیاه: در پی استفاده بیش از حد از کود فسفر بالا، فسفر موجود در خاک افزایش می یابد. این امر از یک سو، موجب کاهش رشد ریشه گیاه و از سوی دیگر، موجب بر هم خوردن تعادل مواد مغذی خاک می شود. در نتیجه، توانایی گیاه در جذب آب و سایر مواد مغذی موجود در خاک مانند روی، آهن و منگنز، کاهش خواهد یافت؛ که می تواند منجر به کاهش محصولات زراعی نیز شود.
شوری خاک و آلودگی آب ها: عارضه دیگری که در پی استفاده بیش از حد از کود فسفر بالا می تواند رخ دهد، تجمع نمک ها در خاک و در نتیجه شور شدن و غیر قابل کشت شدن خاک است. این عامل می تواند تعادل میکروارگانیسم های مفید خاک را بر هم زده و در نتیجه فرایند تجزیه و تبدیل مواد آلی خاک را مختل نماید.
علاوه بر این، ممکن است استفاده بیش از حد انواع کودهای فسفر بالا، موجب نفوذ فسفر مازاد موجود در خاک به آب های زیرزمینی یا سطحی شود. در نتیجه پدیده یوتریفیکاسیون یا رشد بیش از حد جلبک و گیاهان آبزی رخ دهد. رشد بیش از حد این گیاهان موجب کاهش اکسیژن آب و در نتیجه افزایش مرگ و میر آبزیان می شود.

برای مخلوط کردن کود مایع برای استفاده در خاک یا همراه با آب آبیاری محلول آبیاری، می‌توانید این مراحل را دنبال کنید:
انتخاب کود مایع مناسب: بسته به نیاز گیاهان خود، کود مایع مناسب را انتخاب کنید. برچسب بسته‌بندی را بررسی نمایید تا بدانید کدام کود مایع اعم از کودهای مایع پرمصرف، کودهای مایع حاوی عناصر ریز مغذی ضروری گیاه،کودهای محرک رشد و تقویتی مایع و ....مصرف شود .
تهیه محلول کود: برای تهیه محلول کود، ابتدا یک مخزن تمیز و پر از آب مثل یک مخزن پلاستیکی را آماده کنید. توصیه می‌شود از آب تمیز و شیرین استفاده نمایید.
رقیق کردن کود (اگر لازم باشد): برخی کودهای مایع نسبتاً غلیظ هستند و نیاز به رقیق کردن دارند. این موضوع بسته به نوع کود مختلف متفاوت است، بنابراین دستورالعمل بسته‌بندی را مطالعه کنید. برای رقیق کردن، معمولاً یک قسمت از کود مایع را به چند قسمت آب اضافه کنید. به عنوان مثال، نسبت 1 به 10 به معنای این است که 1 بخش کود را به 10 بخش آب اضافه و مخلوط نمایید.
مخلوط کردن: کود مایع را به آب اضافه کنید و سپس به آرامی و با دقت آن را هم بزنید. برای این کار می‌توانید از همزن یا میکسر استفاده نمایید. هدف از مخلوط کردن، حل شدن کامل کود در آب است تا یک محلول یکنواخت حاصل شود.
زمان استفاده: محلول حاصله را بلافاصله بر روی خاک گیاهان خود بریزید یا به عنوان محلول آبیاری به آن ها بدهید.
با این روش، شما می‌توانید کود مایع را به درستی مخلوط کنید و به گیاهان خود ارائه دهید تا بهترین عملکرد را داشته باشند. محلول پاشی کود مایع بر روی برگ‌ها نیز می‌تواند یک روش موثر برای تأمین مواد مغذی به گیاهان باشد. این روش به عنوان "تغذیه برگی" شناخته می‌شود و دارای مزایای متعددی است.

کودهای میکرو دارای فواید و مزایای متعددی هستند. در زیر تعدادی از این فواید و مزایا را بررسی می‌کنیم:

1. رفع سریع کمبود عناصر ریز مغذی:
کودهای میکرو به عنوان منابع غنی از ریز مغذی های مورد نیاز گیاه، کمبود عناصر غذایی در گیاهان را رفع می‌کنند. با مصرف مناسب این عناصر غذایی، گیاهان قادر به رشد و توسعه بهینه خود هستند و عملکرد آنها افزایش می ‌یابد.

2. تقویت رشد و توسعه گیاهان:
با استفاده از کودهای میکرو، رشد و توسعه گیاهان بهبود پیدا می کند. عناصر معدنی میکرو نقش مهمی در فعالیت آنزیم‌ ها، فتوسنتز، تنظیم رشد سلول ‌ها و جذب عناصر غذایی دارند. با تأمین مقادیر مناسب از این عناصر، گیاهان قادر به تولید انرژی، تشکیل سلول ‌های سالم و رشد بهترهستند.

3. افزایش مقاومت در برابر بیماری ‌ها و شرایط نامساعد:
عناصر میکرو می ‌توانند تأثیر بسیاری در مقاومت گیاهان در برابر بیماری ‌ها، آفات و شرایط نامساعد محیطی داشته باشند. گیاهان با داشتن سطوح مناسب از عناصر میکرو، قادر به تولید مواد مقاومتی و تنظیم سیستم دفاعی خود می ‌شوند و مقاومت بیشتری در برابر تنش‌ها پیدا می ‌کنند.

4. بهبود جذب عناصر غذایی:
کودهای میکرو می ‌توانند جذب عناصر غذایی اصلی مانند نیتروژن را افزایش دهند. این عناصر میکرو به عنوان کاتالیزورها در فرآیندهای جذب و استفاده از عناصر غذایی به گیاهان کمک می‌کنند و جذب و استفاده از مواد مغذی را افزایش می ‌دهند.

5. سازگاری و استفاده آسان:
کودهای میکرو به راحتی در سیستم‌ های کشاورزی مختلف قابل استفاده هستندو معمولا به صورت پودر یا محلول قابل اسپری در دسترس هستند و می ‌توانند به راحتی با خاک مخلوط شوند.

 https://sepaneh.com/fertilizers/micro-fertilizer

کودهای سرک (اوره) : حاوی 46 درصد نیتروژن، اوره اسیدیته کمتری نسبت به سایر انواع کودهای نیتروژن دار داشته و از رایج ترین کودهای نیتروژن دار به شمار می‌آید، یک ترکیب ارزان قیمت است که در کودهای مخلوط و همچنین به تنهایی در خاک استفاده شده و یا روی شاخه و برگ اسپری می شود.
کودهای کامل (سه بیست) : حاوی 20 درصد نیتروژن به همراه عناصر پرمصرف فسفر و پتاسیم با نسبت برابر
کودهای نیترات آمونیوم : حاوی 25 درصد نیتروژن است. در این نوع کود هم نیترات و هم آمونیوم موجود است و از کودهای محلول در آب است به همین دلیل به راحتی در دسترس گیاهان قرار می‌گیرند.
سولفات آمونیوم : حاوی21 درصد نیتروژن است. آمونیاک موجود در سولفات آمونیوم بلافاصله پس از استفاده توسط خاک جذب شده و شسته نمی شود. در طول تثبیت، آمونیاک مقداری معادل با تثبیت، کلسیم از خاک آزاد می کند لذا آمونیوم موجود در این کود باعث کاهش مقدار کلسیم ذخیره شده در خاک می شود.
این کودها برای اکثر شرایط اقلیمی و انواع خاک ها مناسب هستند. اگرچه اکثر گیاهان برای رشد به کود نیتروژنی نیاز دارند، اما مقدار زیاد آن می تواند باعث سوختگی گیاه شود که ممکن است منجر به تغییر رنگ برگ ها و حتی مرگ گیاه شود لذا از مصرف بی رویه کودهای نیتروژنه باید خودداری نمود و میزان استفاده از کودها با توجه به نوع گیاه، وسعت محل کشت وآنالیز آزمایش خاک و برگ توسط کارشناس تعیین گردد.

 https://sepaneh.com/agriculture-fertilizer